"Luister nou eens even ècht naar mij!!"

Wat wordt er bedoeld met deze uitroep? Het is niet dat de ander geen geluid heeft ontvangen via zijn oren. Tenminste, daar gaan we voor het gemak even vanuit.

Wat is het dan wat maakt dat je dit soms (of vaak) zegt tegen je partner, je vader of moeder, een vriend of vriendin, een collega of je kind?

Het heeft ermee te maken dat veel mensen druk zijn met van alles en nog wat, waardoor er geen ruimte is om ècht naar de ander te luisteren.

En met ècht luisteren bedoelen we dan dat je je hoofd leeg maakt en luistert met heel je wezen en dus niet alleen met je oren!

Maar ook niet alleen met je oren èn je verstand (ofwel begripvol).

Het is de bedoeling dat je ook luistert met je intuïtie, dus dat je empathisch luistert: zonder vooringenomenheid en (voor)oordelen!!

Met empathie aanwezig zijn is niet gemakkelijk. Dit komt omdat we sterk de neiging hebben om met een advies of geruststelling te komen en met onze eigen mening en gevoelens.

Bij empathie is het een vereiste dat we onze volle aandacht richten op dat wat de ander vertelt, zowel verbaal als (veel meer nog) non-verbaal. We moeten de ander de tijd en ruimte geven die hij of zij nodig heeft om zichzelf volledig te uiten. En dan moet die ander zich ook nog begrepen voelen.

Als iemand vooral empathie nodig heeft, dan is het vaak frustrerend als jij als luisteraar denkt dat iemand wel geruststelling of een snelle oplossing zal willen.

Je zou in veel situaties kunnen kiezen om (door) te vragen naar iemands gevoel en behoefte, naar hoe hij of zij iets ervaart.

Hieronder een opsomming van een aantal veel voorkomende reactiepatronen die juist verhinderen dat je echt aanwezig bent en je inleeft in de ander (en hoe je dus beter niet kunt reageren op de ander):

• adviseren
• met je eigen verhaal komen
• overtreffen
• beleren
• troosten
• afbreken
• sympathiseren/medelijden uiten
• ondervragen
• corrigeren
• uitleg geven

• "Ik denk dat je zou moeten..."
• "Ik moet opeens denken aan die keer dat ik..."
• "Moet je horen wat mij is overkomen! Daar is dit niets bij."
• "Dit zou goed voor je zijn, als je maar..."
• "Jij kan er niets aan doen joh."
• "Kom op zeg! Trek het je niet zo aan."
• "Ooh, wat erg voor je!"
• "Wanneer is dat begonnen?"
• "Zo is het niet gegaan hoor."
• "Ik had langs willen komen, maar..."
  

Herkenbaar? Vast wel.

Als je denkt dat je situaties moet oplossen en de ander moet helpen om zich beter te voelen, dan kun je niet ècht aanwezig zijn zoals bedoeld wordt met empathie.

Het gaat er bij empathie om dat je je zo goed mogelijk inleeft in de ander en niet alleen meeleeft met zijn of haar gevoelens!

OEFENING

Bij het eerst volgende gesprek dat je met iemand hebt, kun je de uitdaging aangaan om ècht naar iemand te luisteren in volledige aanwezigheid. Laat de reacties zoals omschreven in bovenstaande tabel achterwege en probeer in te gaan op hoe de ander iets ervaart; hoe hij of zij zicht voelt en wat zijn of haar behoefte is op dat moment. Succes!

‍