Voor veel mensen is mediteren nog heel onbekend. Ze hebben er wel van gehoord, maar het nog niet eerder in praktijk gebracht. Alhoewel: bij mediteren, ofwel 'aandachtig zijn' (mindful zijn!), breng je eigenlijk helemaal niets in praktijk! Hieronder staat uitgeschreven hoe je kan oefenen in het kijken naar je eigen gedachten, zonder te oordelen over die gedachten. Dit is niet makkelijk, aangezien we allemaal een negatief geloof over onszelf hebben wat doorwerkt in onze gedachten en daaruit voortvloeiend ook in ons gedrag! Pas als je dit door hebt, kun je beginnen met het oefenen in kijken naar de werkelijkheid van het hier en nu.
OEFENING
Ga op een plek zitten waar je niet gestoord kunt worden en waar je op je gemak bent. Als je wat geoefender bent in deze methode kun je hem overal toepassen, maar vermijd in het begin zowel mogelijk afleiding. Je kunt als je dat wilt in een hele of halve lotushouding gaan zitten, of in de kleermakerszit, dus met gekruiste benen op de grond of op een kussen, maar nodig is dit niet. Je kunt ook gewoon op een stoel gaan zitten. Heel belangrijk is wel dat je rechtop zit met een rechte rug, je hoofd rechtop zodat je kruin het hoogste punt is. Je zult merken dat je kin daardoor iets naar binnen komt. Je schouders laat je ontspannen hangen en je legt je handen op je knieën of bovenbenen. Tijdens de hele oefening houd je je ogen open of half open. Je hoeft je blik niet op een voorwerp te fixeren, je kijkt gewoon zonder inspanning naar wat er voor je is.
Richt in het begin van de oefening je aandacht op je ademhaling. Adem op een natuurlijke manier, je doet helemaal niets bijzonders met je adem. Als je eenmaal ontspannen en lekker zit, ga je aandachtig kijken naar elke gedachte die in je opkomt. Je zult merken dat je automatisch door een opkomende gedachte wordt meegevoerd, soms enkele seconden, soms minutenlang. Dat is normaal. Het enige wat je doet als je merkt dat je met je gedachten bent meegestroomd, is je aandacht terugbrengen naar je ademhaling en het hier en nu. En je kijkt weer naar je gedachten. Let goed op: het is niet de bedoeling je gedachten te laten stoppen! Waarom zou je? Het is volstrekt normaal om gedachten te hebben. Je oordeelt niet en brengt alleen telkens weer je aandacht terug naar het hier en nu, om het ontstaan van de volgende gedachte waar te nemen.
Tijdens de hele oefening ben je doordrongen van het besef dat je helemaal niets hoeft, dat alles goed is zoals het is. En terwijl je kijkt, zie je telkens weer een nieuwe gedachte opkomen; soms ga je er een klein eindje in mee, soms een heel stuk. Maar telkens als je je dat realiseert, ben je weer in het hier en nu, breng je je aandacht terug bij je ademhaling en kijk je weer naar je gedachten.
Het kan zijn dat er tussen twee gedachten even een pauze valt. Je kijkt dan heel even zonder te denken en je ziet de werkelijkheid zoals die is. Maar probeer niet de volgende gedachte tegen te houden! Oordeel niet, alle gedachten en ook de pauzes ertussen zijn waardevol zoals ze zijn.
Je zult merken dat je gedachten soms geheel vanzelf wat kalmer worden. Geniet daarvan. Maar jaag deze kalmte niet na, probeer hem niet te forceren door gedachten te onderdrukken, want het effect zal omgekeerd zijn. Door te kijken naar je gedachten zonder oordeel, door vervelende gedachten niet weg te willen drukken, door aantrekkelijke gedachten niet vast te willen houden, door niet te oordelen als je meegevoerd bent door je gedachtestroom, maar wel telkens weer je aandacht terug te brengen naar het hier en nu, daardoor en alleen daardoor kan er soms rust ontstaan in je denken. Als dat gebeurt is dat heel prettig. Als dat niet gebeurt omdat je te druk bent in je hoofd, oordeel dan niet. Zeg niet dat je oefening mislukt is, want het is een oefening en als zodanig al succesvol. Laat het idee los dat je met deze oefening iets moet bereiken. In het hier en nu hoef je niets te bereiken, je bent er al. Drukke gedachten of kalmte, in je opmerkzame aandacht voor het hier en nu is alles goed zoals het is.
Je hoeft deze oefening niet lang te doen. Regelmaat is veel belangrijker dan duur. Beter elke dag een minuut dan eens per week een uur. Wil je echt serieus aan het werk, begin dan met elke dag vijf minuten, telkens op hetzelfde tijdstip, dus na het opstaan, voor het slapen gaan of op een ander vast moment.
Verwacht niet dat je binnen enkele weken heel anders naar de werkelijkheid gaat kijken. Deze oefening werkt langzaam. Maar wel zeker! Je zal wel degelijk verschil gaan merken in hoe je reageert op automatische negatieve gedachten. Je zal je veel minder bekneld voelen door die automatische gedachtepatronen dan voorheen.