Vetten zijn gezonder dan altijd gedacht!
"De meeste vetten spelen geen belangrijke rol in hart- en vaatziekten. Verzadigde vetten verhogen wel je cholesterol, maar er bestaat zowel goede cholesterol als slechte cholesterol en vetten verhogen beide, zodat de balans in evenwicht blijft. Bovendien is de rol van vetten bij overgewicht veel minder belangrijk dan die van suiker."
Dit schrijft Kris Verburgh, arts en auteur, in zijn boek "De Voedselzandloper - over afvallen en langer jong blijven".
Dit gaat waarschijnlijk in tegen al het gezondheidsadvies dat je ooit gekregen hebt over vetten! En nu dan?
Het blijkt dat een laag-suikerdieet (en dan vooral laag in snelle suikers) de beste cholesterolverhoudingen in het bloed geeft en niet een vetarm dieet. Tevens verlies je met een laag-suikerdieet veel meer aan gewicht dan bij een vetarm dieet.
Als je het zo bekijkt spelen suikers dus een belangrijkere rol bij hart- en vaatziekten dan vetten, althans wat de meeste vetten betreft.
Het blijft wel goed om een verschil te maken tussen de 'gezonde' en 'ongezonde' vetten.
De meest ongezonde vetten zijn de transvetten en die verhogen juist wel de kans op een hartaanval. Deze vetzuren zitten vooral in gefrituurde voeding en zoetigheid zoals koekjes, cake, wafels, gebak èn margarine.
Ook ongezonde vetten zijn de verzadigde vetten. Ondanks dat deze altijd berucht zijn geweest, lijken ze toch geen belangrijke rol te spelen bij hart- en vaatzieken, aldus arts Kris Verburgh. Maar ze zijn dus niet gezond te noemen! Deze vetten zitten vooral in dierlijke producten zoals (rood)vlees, melk, boter, kaas, roomijs en in (witte) chocolade.
En dan zijn er nog de gezonde vetten, de onverzadigde vetten, en dan met name de omega-3-vetzuren (ofwel linoleenzuur), die juist extra bescherming kunnen bieden tegen hart- en vaatziekten.
Deze gezonde vetten verminderen niet alleen de kans op een hartaanval, maar ook de kans op ontstekingsziekten en depressies!
Je krijgt ze binnen via het eten van walnoten, hazelnoten, amandelen, pinda's en diverse zaden, plantaardige niet verhitte (!) olijf-, lijnzaad-, walnoot-, hennep- en/of koolzaadoliën, groene bladgroenten en koolsoorten en sommige vleessoorten en eieren.
Omega-6-vetzuren zijn ook onverzadigde vetten, maar een teveel aan omega-6-vetzuren kan zorgen voor een toename van ontstekingen in je lichaam. Je krijgt deze vetten binnen via o.a. maïs-, zonnebloem- en palmolie.
Hoe worden vetten opgenomen in ons bloed?
Als je vetten eet, dan moeten die in stukjes worden geknipt door spijsverteringsenzymen, lipases genaamd, omdat vetten in hun geheel te groot zijn om door je darmcellen te worden opgenomen. De korte stukjes zijn klein genoeg om door de darmcellen opgenomen te worden en langs de andere kant afgegeven te worden aan je bloedbaan en vandaar verder aan je lichaamscellen. In je cellen worden ze dan weer opgebouwd tot een vet. Dit gebeurt vooral in de vetcellen.
Waarom kun je beter verzadigd vet uit je menu laten?
Van groot belang voor je gezondheid is om te weten dat 'verzadigd' en 'onverzadigd' slaat op de moleculaire structuur van de vetzuren. Ofwel: hoe ze zijn opgebouwd.
Simpel gezegd zit het grote verschil hierin dat de verzadigde vetzuren volledig 'recht' zijn en de onverzadigde een 'knikje' hebben. Door het 'knikje' klitten de onverzadigde vetzuren minder aan elkaar terwijl de 'rechte' verzadigde vetzuren wel gemakkelijker samenklonteren.
Dat samenklitten in het binnenste van je (slag)aders heet atherosclerose (ofwel aderverkalking). Als deze vetachtige ophopingen in je (slag)aders groot genoeg worden, dan kunnen ze de hele (slag)ader verstoppen.
En als ze samenklonteren in je vetcellen, dan wordt je sneller dik.
Maar ze kunnen ook op andere plaatsen in je lichaam aan elkaar gaan klitten en dan ontstekingen veroorzaken.
Wat is er bijzonder aan transvetzuren?
Transvetzuren hebben een lichaamsvreemde structuur (ze zouden eigenlijk een 'knikje' kúnnen hebben, maar ze blijven toch 'recht') waardoor de meeste eiwitten in je lichaam deze vetzuren niet goed verwerken.
De transvetten stapelen zich op of vormen vreemde afbraakproducten die erg ongezond kunnen zijn.
Transvetten komen niet in de natuur voor, maar ontstaan wanneer vetten industrieel bereid worden.
Let op: ook margarine is een industrieel bereid product en bevat vrijwel altijd transvetten en het toevoegen van "gezonde" plantensterolen (wat sommige fabrikanten doen om het een gezond imago te geven) maakt dat niet ineens beter!
OEFENING
Bovenstaande tekst bevat veel informatie over vetten/vetzuren. Hopelijk kun (en doe!) je hier iets mee op weg naar een gezonder lichaam.